Bệnh bạch hầu lây qua đường nào? Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa

Bệnh bạch hầu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Đây là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng và nguy hiểm tới tính mạng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về bệnh bạch hầu, nguyên nhân gây bệnh và cách phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

1. Bệnh bạch hầu là gì?

1.1. Định nghĩa bệnh bạch hầu

Bệnh bạch hầu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Vi khuẩn này có thể tấn công chủ yếu vào niêm mạc mũi họng, da, nhưng cũng có thể xảy ra ở các cơ quan khác như mắt, tai, âm đạo. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và người lớn cũng có thể bị nhiễm bệnh.

Nguồn ảnh: Alamy

1.2. Tổng quan về bệnh bạch hầu

Bệnh bạch hầu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae tạo ra một loại độc tố mạnh gây tổn thương cho mô cơ thể, dẫn đến các triệu chứng đặc trưng của bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh bạch hầu có thể làm suy giảm chức năng hô hấp, gây ra suy tim và thậm chí tử vong.

2. Nguyên nhân gây bệnh bạch hầu

2.1. Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae

Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae là tác nhân gây bệnh bạch hầu. Các chủng vi khuẩn này tạo ra một loại độc tố mạnh gây tổn thương cho mô cơ thể, dẫn đến các triệu chứng đặc trưng của bệnh.

Đôi khi, người có miễn dịch yếu hoặc không được tiêm phòng đầy đủ cũng có thể bị nhiễm bệnh bạch hầu một cách dễ dàng. Tuy nhiên, những người này thường có biểu hiện bệnh nhẹ hơn và ít gây ra biến chứng.

2.2. Các yếu tố tăng nguy cơ lây nhiễm

• Tiếp xúc gần gũi với người bệnh: Lây nhiễm chủ yếu qua đường hô hấp, tiếp xúc với giọt bắn từ người bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi.
• Suy giảm miễn dịch: Trẻ em chưa được tiêm phòng đầy đủ hoặc người có hệ miễn dịch yếu dễ bị nhiễm bệnh hơn.
• Môi trường sống không vệ sinh: Môi trường ô nhiễm, thiếu nước sạch, điều kiện vệ sinh kém là yếu tố thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và lây lan.
• Di chuyển đến vùng dịch: Du lịch hoặc di chuyển đến vùng có dịch bệnh bạch hầu có thể tăng nguy cơ lây nhiễm.

3. Bệnh bạch hầu lây qua đường nào?

Bệnh bạch hầu có thể lây truyền qua nhiều đường khác nhau, chủ yếu là qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.

Lây qua đường hô hấp

• Hít phải giọt bắn từ người bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi.
• Các tình huống dễ lây nhiễm: Thông khí quản, sử dụng thiết bị y tế không vệ sinh đúng cách, tiếp xúc với đồ dùng cá nhân của người bệnh như ly uống nước, đồ chén đũa, khăn mặt, bàn chải đánh răng…

Lây qua tiếp xúc trực tiếp

• Tiếp xúc với dịch tiết từ vết thương, mũi hoặc họng của người bệnh.
• Nguy cơ lây nhiễm khi chăm sóc người bệnh: Châm cứu vết thương, thẩm mỹ chăm sóc da, đeo băng vải y tế… mà không vệ sinh sạch sẽ có thể dẫn đến lây nhiễm bệnh bạch hầu.
• Lây qua các vật dụng cá nhân: Sử dụng chung vật dụng cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng có thể gây lây nhiễm bệnh bạch hầu.
• Nguy cơ từ các bề mặt bị nhiễm khuẩn: Chạm tay vào các bề mặt bị nhiễm khuẩn như cửa tay, bồn cầu… rồi đưa tay lên miệng, mũi hoặc mắt có thể làm vi khuẩn bạch hầu xâm nhập vào cơ thể.

4. Triệu chứng bệnh bạch hầu

Một số triệu chứng thường gặp của bệnh bạch hầu bao gồm:

• Sốt nhẹ và mệt mỏi.
• Đau họng và khó nuốt.
• Màng trắng hoặc xám ở họng.

Các triệu chứng này thường xuất hiện sau khoảng 2-5 ngày kể từ khi lây nhiễm và có thể kéo dài trong vòng 2 tuần. Trong những trường hợp nghiêm trọng, bệnh bạch hầu có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy tim, xuất huyết não và thậm chí tử vong.

5. Biện pháp phòng ngừa bệnh bạch hầu

Để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình khỏi bệnh bạch hầu, chúng ta có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

Tiêm vắc xin phòng bệnh

Vắc-xin phòng bệnh bạch hầu là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh. Nó cung cấp miễn dịch cho cơ thể chống lại sự tấn công của vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae.

Đối với trẻ em, vắc-xin bạch hầu thường được kết hợp với các loại vắc-xin khác trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Trong khi đó, người lớn cần tiêm lại sau mỗi 10 năm để duy trì sự miễn dịch.

Giữ vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường

Để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh bạch hầu, chúng ta cần tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch.
• Sử dụng khăn giấy thay vì khăn vải.
• Không sử dụng chung vật dụng cá nhân, đồ ăn uống, đồ chén đũa, khăn mặt, bàn chải đánh răng với người khác.
• Dọn dẹp và lau chùi nhà cửa thường xuyên để giữ môi trường sống sạch sẽ.

Tránh tiếp xúc với người bệnh

Nếu có người trong gia đình hoặc xung quanh mắc bệnh bạch hầu, cần hạn chế tiếp xúc với họ để ngăn ngừa lây nhiễm. Đặc biệt, cần tránh tiếp xúc với dịch tiết từ mũi, họng của người bệnh và không sử dụng chung vật dụng cá nhân.

6. Điều trị bệnh bạch hầu

Sử dụng kháng sinh và kháng độc tố

Để điều trị bệnh bạch hầu, các bác sĩ thường sử dụng kháng sinh như penicillin để tiêu diệt vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae. Ngoài ra, cũng cần sử dụng kháng độc tố để ngăn chặn tác động của độc tố gây tổn thương cho cơ thể.

Chăm sóc và theo dõi bệnh nhân

Bệnh nhân bị bệnh bạch hầu cần được chăm sóc đúng cách để giảm triệu chứng và nguy cơ biến chứng. Đồng thời, cần theo dõi tình hình sức khỏe của bệnh nhân để đảm bảo điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát bệnh.

7. Các câu hỏi thường gặp về đường lây nhiễm bệnh bạch hầu

Bệnh bạch hầu có lây qua tiếp xúc gần không?

Bệnh bạch hầu chủ yếu lây qua đường hô hấp khi tiếp xúc với giọt bắn từ người bệnh khi họ ho hoặc hắt hơi. Tuy nhiên, cũng có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ vết thương, mũi hoặc họng của người bệnh.

Làm sao để ngăn ngừa lây nhiễm bệnh bạch hầu trong gia đình?

Để ngăn ngừa lây nhiễm bệnh bạch hầu trong gia đình, cần tuân thủ các biện pháp sau:

• Giữ vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường.
• Tiêm vắc-xin phòng bệnh đầy đủ.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh và không sử dụng chung vật dụng cá nhân.

Khi nào cần đi khám bác sĩ nếu nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu?

Nếu bạn có các triệu chứng như sốt, đau họng, màng trắng ở họng và nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu, nên đi khám bác sĩ ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng và tình hình bệnh không lan rộng.

Bệnh bạch hầu là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, cách lây nhiễm, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa bệnh sẽ giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Hãy tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân, tiêm vắc-xin đầy đủ và tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi cần thiết để ngăn ngừa bệnh bạch hầu và duy trì sức khỏe tốt.