Khám phá nguyên nhân đột quỵ – Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng

Những ngày gần đây, đột quỵ trở thành một trong những từ khóa nổi bật nhất vì nhiều người nổi tiếng đã ra đi do đột quỵ và không được cấp cứu kịp thời. Từ đây, nhiều người bắt đầu quan tâm đến vấn đề đột quỵ não – nguyên nhân đột quỵ, cách điều trị và cách phòng ngừa để có thể thoát khỏi “lưỡi hái” của tử thần âm thầm này.

Một điều bất ngờ rằng tuy đột quỵ là một triệu chứng nghiêm trọng, có thể gây ra chấn thương vĩnh viễn hoặc tử vong nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu chúng ta hiểu rõ về “kẻ thù” của mình. Đặc biệt, đột quỵ não đã xuất hiện ở người trẻ nên xin đừng cho rằng đột quỵ sẽ không xảy ra với mình. Phòng bệnh lúc nào cũng tốt hơn chữa bệnh, nhất là khi cơ hội chữa trị đột quỵ không hề cao.

Trong bài viết này, chúng tôi xin gửi đến bạn những thông tin chi tiết về nguyên nhân đột quỵ – chìa khóa giúp bạn hiểu được vì sao đột quỵ não xảy ra, cơ chế của triệu chứng này cũng như từng mức độ tổn thương mà đột quỵ não gây ra.

Nguyên nhân đột quỵ – Cần lưu ý những gì?

Đột quỵ là triệu chứng của khá nhiều căn bệnh tim mạch, vì vậy, nếu bạn đang mắc phải một trong những căn bệnh mãn tính dưới đây, bạn cần lưu ý theo dõi sức khỏe của mình:

• Huyết áp cao (tăng huyết áp): Đây là nguyên nhân đột quỵ phổ biến hàng đầu. Nếu huyết áp của bạn thường là 130/80 hoặc cao hơn thì hãy trao đổi với bác sẽ để tìm ra cách điều trị hiệu quả, tránh nguy cơ đột quỵ sau này.

Tăng huyết áp là nguyên nhân đột quỵ hàng đầu

• Thuốc lá. Thói quen này sẽ làm tăng khả năng bị đột quỵ vì chất Nicotine là hoạt chất làm tăng huyết áp và khói thuốc lá gây tích tụ mỡ trong động mạch cổ. Lâu dần, khói thuốc và Nicotine sẽ làm đặc máu và khiến máu dễ đông hơn, gây cản trở tuần hoàn máu. Lưu ý, tiếp xúc với khói thuốc cũng có hậu quả tương tự.
• Bệnh tim. Tình trạng này bao gồm van tim bị lỗi cũng như rung tâm nhĩ, hoặc nhịp tim không đều, gây ra một phần tư số ca đột quỵ ở người cao tuổi. 
• Bệnh tiểu đường. Những người mắc bệnh này thường bị cao huyết áp và dễ bị thừa cân. Cả hai bệnh này đều là nguyên nhân đột quỵ cực nguy hiểm. Trong đó, bệnh tiểu đường làm hỏng các mạch máu, khiến chúng dễ vỡ và gây ra đột quỵ hơn. Nếu bạn bị đột quỵ, lượng đường trong máu bạn càng cao thì tổn thương não sẽ càng lớn.

Tiểu đường có thể gây cao huyết áp, thừa cân

• Cân nặng và tập thể dục. Khả năng bị đột quỵ của bạn có thể tăng lên nếu bạn thừa cân hoặc béo phì. Để phòng tránh, bạn có thể tập thể dục đơn giản mỗi ngày như đi bộ nhanh 30 phút hoặc thực hiện các bài tập tăng cường cơ bắp như chống đẩy và tập tạ.
• Thuốc men. Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Ví dụ, các loại thuốc làm loãng máu, mà các bác sĩ đề xuất để ngăn ngừa cục máu đông, đôi khi có thể làm cho đột quỵ dễ xảy ra hơn do chảy máu. Các nghiên cứu đã liên kết liệu pháp hormone, được sử dụng cho các triệu chứng mãn kinh như bốc hỏa, với nguy cơ đột quỵ cao hơn. Và estrogen liều thấp trong thuốc tránh thai cũng có thể khiến tỷ lệ cược của bạn tăng lên.
• Tuổi già. Bất cứ ai cũng có thể bị đột quỵ, ngay cả những đứa trẻ còn trong bụng mẹ. Tuy nhiên, nguy cơ đột quỵ sẽ tăng lên khi bạn già đi. Họ tăng gấp đôi sau mỗi thập kỷ sau 55 tuổi. Mặc dù vậy, nguyên nhân đột quỵ này sẽ không quá ảnh hưởng nếu bạn duy trì lối sống lành m
• Yếu tố di truyền. Đột quỵ có thể di truyền trong gia đình. Bạn có thể dễ mắc cao huyết áp hoặc tiểu đường nếu gia đình có người mắc bệnh.. Một số cơn đột quỵ có thể do rối loạn di truyền làm tắc nghẽn dòng máu đến não.

Di truyền cũng là một nguyên nhân gây đột quỵ

• Giới tính. Phụ nữ có nguy cơ bị đột quỵ thấp hơn một chút so với nam giới ở cùng độ tuổi. Nhưng phụ nữ bị đột quỵ ở độ tuổi muộn hơn, khiến họ ít có khả năng hồi phục và dễ tử vong hơn.

Nguyên nhân đột quỵ ở người trẻ tuổi – Vì đâu nên nỗi?

Một thực tế đáng buồn hiện nay chính là nhiều người trẻ trở thành nạn nhân của đột quỵ và nhiều người đã ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ. Điều đó có nghĩa, người trẻ đang “tạo điều kiện” để đột quỵ tìm đến mình sớm hơn khi chưa có kiến thức và cách phòng tránh hiệu quả.

Như đã nói, lối sống thiếu lành mạnh là một trong những nguyên nhân đột quỵ phổ biến và các chuyên gia đánh giá đây chính là lý do hàng đầu gây ra đột quỵ ở lứa tuổi thanh niên. Nhiều người trẻ ngộ nhầm rằng chỉ cần không hút thuốc, ăn nhiều rau xanh,…là đủ để giữ sức khỏe và tránh xa đột quỵ. Thực tế cho thấy, nhiều người trẻ tử vong vì đột quỵ do những nguyên nhân khác, không liên quan nhiều đến dinh dưỡng. 

Đột quỵ sau khi tắm

Tắm đêm được nhận định là nguyên nhân gây đột quỵ ở người trẻ khá cao. Do sinh hoạt thất thường, áp lực công việc, nhiều bạn trẻ phải thức khuya thường xuyên hoặc đi làm về muộn. Do đó, tắm đêm dần trở thành thói quen của nhiều bạn trẻ. Tắm đêm gây thay đổi nhiệt độ đột ngột, kết hợp với nhiệt độ ban đêm thường thấp hơn khiến người tắm dễ bị cảm lạnh. Nếu tắm nước lạnh, sự thay đổi nhiệt độ này sẽ làm động mạch co lại, giảm lượng máu lưu thông lên não, làm tăng huyết áp và là nguyên nhân đột quỵ sau khi tắm. Đặc biệt, nhiều bạn trẻ có sở thích dội nước từ đỉnh đầu xuống, có thể gây vỡ động mạch hoặc các mau mạch, gây đột quỵ nhanh hơn. Thực tế, đã có nhiều bạn trẻ tử vong đáng tiếc vì thói quen tắm đêm.

Tắm đêm là nguyên nhân đột quỵ ở nhiều người trẻ

Năm 2020, một nam sinh sinh năm 1997 quê tại Nghệ An, đang làm công nhân tại Bắc Ninh đã tử vong do đột quỵ sau khi tắm. Cũng trong năm ngoái, một người phụ nữ 27 tuổi, quê Vĩnh Phúc vừa được các bác sĩ Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) tiếp nhận và điều trị. Theo chia sẻ của chồng bệnh nhân, trước khi đi cấp cứu người phụ nữ này đi làm về và tắm lúc khoảng 22 giờ. Sau khi tắm xong, bệnh nhân bị đau đầu dữ dội và được đưa đi cấp cứu. Rất may vì được cấp cứu tạm thời nên bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch.

Mặc dù có nhiều tấm gương về việc đột quỵ não do tắm đêm nhưng nhiều bạn trẻ vẫn chủ quan, chưa nhận thức được sự nguy hiểm của hành động này. Chưa nói đến nguy cơ đột quỵ, tắm đêm cũng không có lợi cho các bộ phận khác của cơ thể như nhiễm trùng phổi, dễ cảm lạnh, đau đầu (do để tóc ướt đi ngủ) hoặc các rối loạn khác về vận mạch. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo người trẻ nên bỏ thói quen tắm đêm để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ đột quỵ sau khi tắm.

Đột quỵ khi tập thể dục

Bên cạnh tắm đêm, tập thể dục cũng là nguyên nhân đột quỵ khiến nhiều người trẻ bỏ mạng. Ban đầu, nhiều người trẻ cho rằng đột quỵ khi tập thể dục không thể xảy ra vì tập thể dục chính là cách ngăn chặn đột quỵ. Tuy nhiên, nếu bạn không tập luyện đúng cách, bạn có thể bị đột quỵ ngay khi đang tập luyện để phòng tránh nó. 

Tập thể dục cường độ quá cao có thể là nguyên nhân đột quỵ

Cụ thể, khi tập thể dụng, nhịp tim sẽ tăng nhanh hơn. Khi tập luyện nếu người tập không kiểm soát nhịp tim sẽ rất nguy hiểm vì nhịp tim tăng, huyết áp cũng tăng, gây ra các cơn thiếu máu thoáng qua. Có thể sau vài phút, người bệnh trở lại trạng thái bình thường nhưng đây chính là dấu hiệu dự báo cơn đột quỵ sắp xảy ra. Những triệu chứng của những cơn thiếu máu thoáng qua bao gồm: mắt mờ, nhìn đôi, đau đầu, choáng váng, cứng cổ, buồn nôn. Dù những dấu hiệu này có vẻ không nguy hiểm nhưng nếu không phòng bị kịp thời, khả năng xảy ra đột quỵ, gây tổn thương não và tử vong sẽ rất cao. Những dấu hiệu này hoàn toàn có thể xảy ra ở những người hoàn toàn khỏe mạnh, thậm chí là luyện tập thể thao thường xuyên.

Để ngăn chặn đột quỵ khi tập thể dục, người tập nên lựa chọn các bài tập phù hợp với thể trạng, không nên cố tập cường độ cao hoặc những bài tập quá nặng để tránh gây ảnh hưởng xấu lên tim và các nhóm cơ. Ngoài ra, trong từng bài tập, các bạn nên theo dõi các chỉ số huyết áp, nhịp tim, hoặc thuê huấn luyện viên để hỗ trợ theo dõi tình trạng sức khỏe chính xác hơn. Một trong những thiết bị hiện nay được nhiều người sử dụng để kiểm tra huyết áp, nhịp tim chính là máy đo huyết áp Microlife. Với khả năng đo chính xác các chỉ số, máy đo huyết áp của Microlife giúp người tập nhanh chóng điều chỉnh chế độ luyện tập để bảo vệ sức khỏe an toàn nhất.

Ngoài ra, khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, luyện tập để có thể đảm bảo cơ thể quay trở về trạng thái bình thường và tránh đột quỵ khi tập thể dục.

Đột quỵ não là kẻ thù đáng sợ của tất cả chúng ta, vì vậy, dù bạn bao nhiêu tuổi, làm công việc gì và có thói quen sinh hoạt ra sao, hãy tìm hiểu kỹ nguyên nhân đột quỵ để hiểu vì sao nó có thể cướp đi sinh mạng nhanh đến thế. Từ đó, bạn hãy thay đổi lối sống, loại bỏ các thói quen xấu và duy trì những thói quen tốt để tránh xa “tử thần” đột quỵ não nhé! Đừng quên sở hữu máy đo huyết áp của Microlife để kiểm tra huyết áp, nhịp tim mọi lúc mọi nơi, đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.